Od Ziemi do Morza

Projekt jest przykładem niespotykanego zwrotu, zmianą punktu widzenia. Przenosi fasadę z lądu w kierunku morza, to nowe życie i magia światła.

Prace polegające na radykalnej i odważnej przebudowie zespołu budynków parafii San Ponziano w Olbii, wykonane przez studio A1Engineering, prowadzone przez architektów Sandrę Deianę i Giovanniego Antonia Spano, stanowią projekt społecznej odbudowy i są dobrym przykładem współpracy między Gminą i Kościołem.

Możliwość utworzenia przestrzeni miejskiej pełnej życia i użytecznej powstała dzięki porozumieniu, na mocy którego Gmina zobowiązała się odstąpić część zabudowy przylegającej do kościoła pod warunkiem, że remont będzie dotyczył całego budynku.

Jest to kościół pod wezwaniem Papieża Poncjana, zmarłego na wygnaniu w Molara, na wyspie położonej w zatoce Olbii. Kościół został wybudowany w latach 70., początkowo jako kapliczka dla pobliskiego domu opieki.

Czas nie okazał się łaskawy dla tego budynku, będącego miejscem kultu. Wykonany ze skromnych materiałów i narażony na szkodliwy wpływ korozyjnych czynników morskich szybko się postarzał, ukazując widoczne oznaki zaniedbania i zniszczenia.

Ponadto, jak to zwykle bywało w kulturze wiejskiej, wśród ludzi żyjących z roli, kościół był zwrócony tyłem do morza, a światło przenikało jedynie przez małe okienka znajdujące się w jego najwyższej części i przez drzwi wejściowe skierowane na zachód. Ta pierwotna konstrukcja, którą porównać można do „grzechu pierworodnego” sprawiła, że w kościele panowała ciemność i było zimno, a to w krótkim czasie doprowadziło budynek do ruiny.

Odważna wizja projektantów wniosła świeży powiew powietrza, siłę i światło, dając życie nowemu małemu światu.

Pomyślną okazała się idea przestawienia kościelnego dziedzińca na ścianę wschodnią, wprost naprzeciw placu, z którego rozpościera się piękny widok na całe miasto.

Poszerzono przeszklenia, wybrano ramy, które swym kolorem przypominają barwy morza i dodają wnętrzu budowli blasku i witalności.

Ołtarz i ambonę wykonano z drewna i pokryto ceramicznymi płytami (kolekcja Grande Marble Look Frappuccino di Marazzi), tak aby nadać tym dwóm elementom pozornej lekkości, dzięki temu zdają się niemal unosić nad posadzką, do pokrycia której użyto tego samego produktu, lecz w jasnym odcieniu (Grande Marble Golden White Lux).

A do tego, cóż by to był za kościół parafialny, jeśli nie miałby swojego widocznego punktu, „instrumentu” wzywającego wiernych? Mając na względzie tę kwestię dodano nieistniejącą wcześniej dzwonnicę, która, przy zachowaniu dobrych rozmiarów, przybliża kościół do nieba, w pasujące do niego sąsiedztwo.

Architekci zajęli się proporcjami fasady, przywracając jej tradycyjny wygląd i wybierając kolory typowe dla wiejskich kościołów Sardynii. Zastosowali również używane tu tradycyjne materiały: wapno, granit, drewno i marmuropodobne ceramiczne płyty.

Mały wielki kościół stał się obecnie latarnią morską, która przyjmuje podróżnych przybywających do Olbii i służy dzielnicy Poltu Quadu liczącej około 8000 mieszkańców.

Lecz może to nie w oddali, nie w świecie zewnętrznym tkwi przyczyna jego istnienia, ale w antycznej magii opisywanej przez samych architektów takimi słowami: „Na ścianie za ołtarzem widnieje otwór w kształcie krzyża, przez który do wnętrza kościoła wlewa się światło i w zależności od pory dnia i pór roku odbija się na ceramicznej posadzce, tworząc zachwycającą grę światła”.

Kościół, którego projekt był dobrze przemyślany pod względem wydajności energetycznej i rozmieszczenia światła, jest podświetlany od dołu a podczas zachodu słońca odbija się światłem w całym mieście i jest widoczny z każdego zakątka nadbrzeża, na którym prowadzone są obecnie prace przebudowy. Dzięki nim stanie się ono jednym z najpiękniejszych miejsc Olbii.

Virginio Briatore – © ceramica.info